واحدهای پول ایران در دوره‌های مختلف
ما در این مقاله قصد داریم شما را با واحد پولهای ایران آشنا کنیم در ادامه با آنتیک ملل همراه باشید
واحد ریال
ریال (به اسپانیایی: real) یکای پول ایران است و در زمان ایجاد به ۱۰۰ دینار تقسیم می‌شده‌است. اما چون ریال یکای بسیار کم‌ارزشی شده بود، تقسیمات آن در حسابداری به‌کار نمی‌رفت. تا زمان کنار گذاشتن رسمی تومان در سال ۱۳۰۸ (زمان رضاشاه پهلوی) و انتخاب ریال به عنوان یکای پول رسمی کشور، کماکان تومان (برابر با ۱۰﷼) برای حساب کردن بکار می‌رود.
طبق استاندارد ایزو ۴۲۱۷ ریال ایران با علامت اختصاری IRR در معاملات جهانی نشان داده می‌شود.استاندارد یونی‌کد برای ریال نویسهٔ سازگاری «نشان ریال» به‌شکل «﷼» را در موقعیت U+FDFC تعریف کرده‌است.
به استناد مادهٔ یک قانون پولی و بانکی کشور، یکای پول ایران ریال، برابر با صد دینار و برابر با دویست و پنج میلیاردیم (۰٫۰۰۰۰۰۰۲۰۵)گرم طلا خالص است. اسکناسهای رایج ایران ۱٬۰۰۰، ۲٬۰۰۰، ۵٬۰۰۰، ۱۰٬۰۰۰، ۲۰٬۰۰۰، ۵۰٬۰۰۰ و ۱۰۰٬۰۰۰ ریالی و دو نوع اسکناس به شکل ایران‌چک به ارزش ۵۰۰٬۰۰۰ و ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ ریالی و سکه‌های رایج ۲۵۰، ۵۰۰، ۱٬۰۰۰، ۲٬۰۰۰ و ۵٬۰۰۰ ریالی هستند.
واژه‌شناسی ریال
ریال از واژهٔ اسپانیایی و پرتغالیِ رئال (به پرتغالی: real)، (به انگلیسی: royal) وارد فارسی شده‌است که هم به‌معنی شاهی است، هم نام سکهٔ نقره رایج در آن دو کشور و در سرزمین‌های وابسته به آن بود. ریال از زمان حضور اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها در خلیج فارس و مراودهٔ ایشان با ایرانیان وارد فارسی شده‌است. ریشهٔ رئال از واژهٔ رِگالیس (به لاتین: regalis) به‌معنی شاهنشاهی می‌آید که صفتی است از رِکس (به لاتین: rex)؛ به‌معنی شاه.
سکه با نام ریال در اسپانیا از سالِ ۱۴۹۷ تا ۱۸۷۰ میلادی و در پرتغال از سال ۱۴۳۳ تا ۱۹۱۰ میلادی ضرب می‌شد. ریال همچنین یکای پولِ بسیاری از مستعمره‌های اسپانیا و پرتغال بود؛ برای مثال یکای پول برزیل رئال نام دارد.
تاریخچه
ریال سکه‌ای جهانی و معادل ۱۲۵۰ دینار یا یک‌هشتم تومان ارزش داشت، برای نخستین بار در سال ۱۱۷۶ خورشیدی رواج یافت. وقتی در ۱۲۰۳ از رواج افتاد، به‌جای آن قران، که معادل هزار دینار (یک‌دهم تومان) ارزش پیدا کرد. بدین ترتیب واحد پول ایران وارد سیستم اعشاری شود.
واحد پول ایران در زمان محمدشاه قاجار (۱۲۵۰–۱۲۶۴ هـ. ق) از مسکوکات نقره و معادل ۱۲۵۰ دینار بود. در اواخر قاجاریه معادل یک قران و پنج شاهی بود.
واحد پول ایران از سدهٔ هفتم هجری تا زمان اوایل حکومت پهلوی دینار بود. یک تومان واحد شمارش برای دینار و برابر ده قران یا ده‌هزار دینار بود.
در ۲۷ اسفند ۱۳۰۸ (۱۹۳۲ میلادی)، طبق قانون تعیین واحد و مقیاسِ پولِ قانونیِ ایران، ریال به‌جای قران با وزن خالصِ ۰٫۳۶۶۱۱۹۱ گرمْ طلا انتخاب شد. همچنین به صد دینار جدید تقسیم‌پذیر بود.
ریال در میان مردم مقبولیت و رواج نیافت و مردم ایران ۱۰ ریال را یک تومان فرض کردند و در میان مردم، واژگان تومان و قران (تُمَن و قِرون) کاربرد دارد و واحدهای رسمی ریال و دینار در محاوره مردم استفاده نمی‌شود.
حتی در میان رسانه‌های ایران و مسئولان کشوری نیز استفاده از تومان مرسومتر است. قبل از تبدیل واحدهای پولی به دستگاه اعشاری در ۱۳۱۱ خورشیدی، سکه‌ها و واحدهای پولی که در جدول زیر آمده‌اند مورد استفاده بودند، و برخی از این الفاظ هنوز کاربردهایی در زبان ایرانیان و ضرب‌المثل‌های ایرانی دارند.
واحدهای پول ایران در دوره‌های مختلف
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.